Dây thần kinh số 4 bắt nguồn từ trung não, chạy vào ổ mắt, chi phối cơ chéo to, vận động đưa mắt ra ngoài xuống dưới. Liệt dây thần kinh số 4 hay còn gọi là liệt dây thần kinh ròng rọc gây hạn chế vận động của nhãn cầu lên trên.
- Liệt dây thần kinh số 4 một bên: Liệt dây thần kinh số 4 một bên gây lác lên trên, độ lác tăng khi mắt liệt liếc vào, độ lác giảm khi đầu nghiêng về phía bị liệt. Do đó,nếu mắt phải bị liệt dây thần kinh số 4 thì sẽ bị lác lên trên và độ lác tăng dần khi liếc mắt nhìn sang trái hoặc đầu nghiêng sang phải và ngược lại. Liệt dây thần kinh số 4 cũng gây lác xoáy ra ngoài với độ lệch khoảng 10 độ. Mắt bị liệt có động tác xoay quanh trục thị giác ra ngoài. Trong một số ít trường hợp soi đáy mắt thấy có hiện tượng toàn bộ đáy mắt bị xoắn.
Vì người bị liệt dây thần kinh 4 thường nghiêng đầu để nhìn dẽ hơn, thói quen này lâu ngay sẽ gây ra tật lệch vẹo cổ, cột sống. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 4 nào cũng bị tật này.
- Liệt dây thần kinh số 4 hai bên: Liệt dây thần kinh số 4 hai bên khó xác định hơn. Nhận biết bằng cách quan sát mắt trái lác lên khi nhìn sang phải, còn mắt phải lác lên khi nhìn sang trái. Hoặc cả hai bên bị lác vào trong và độ lác tăng khi nhìn xuống. Liệt dây thàn kinh số 4 hai bên có thể gây lác xoáy ngoài đến 25 độ.
Triệu chứng liệt dây thần kinh số 4:
- Song thị đứng (nhìn một thành hai, môt hình trên một hình dưới)
- Mắt lác đứng trên: Do liệt cơ chéo lớn
Lác đứng trên tăng lên khi nghiêng về bên liệt, tổn thương và giảm đi khi nghiêng về bên đối diện (không bị liệt, tổn thương)
Nguyên nhân
- Bẩm sinh và có yếu tố di truyền.
- Chấn thương va đập vùng đầu, mặt.
- Biến chứng bệnh tiểu đường.
- Phẫu thuật hỏng
- U não, xuất huyết thân não, phình mạch não, tai biến mạch máu não...
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác gây liệt dây thần kinh số 4, liệt dây thần kinh số 4 vô căn.
Phương pháp chữa trị.
Điều trị theo tây y: Phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng là làm yếu cơ chéo dưới hoặc gấp gân cơ chéo trên để tăng cường ở mắt bị liệt. Tuy nhiên, hiệu quả không cao và có thể gây một biến chứng sau phẫu thuật.
Điều trị theo đông y: Là phương pháp dùng thuốc đông y kết hợp châm cứu để để phục hồi dây thần kinh bị liệt. Đây là phương pháp được đánh giá về tính hiệu quả cao và an toàn cho người bệnh.
Bản chất cơ vận nhãn cũng như những nhóm cơ khác trong cơ thể con người, khi dây thần kinh điều khiển nhóm cơ đó bị liệt thì cơ không còn đặc tính co nên sẽ bị giãn và yếu đi. Khi dây thần kinh số 4 bị liệt, cơ chéo lớn không thể điều khiển để đưa nhãn cầu xuống dưới được nên gây chứng lác đứng, nhãn cầu lệch lên trên hoặc lác xoáy ngoài.
Phục hồi cơ chéo lớn bằng thuốc đông y từ bên trong là điều trị gốc bệnh nên hiệu quả lâu bền, không bị tái phát. Khi dây thần số 4 được phục hồi thì sẽ điều khiển được nhãn cầu xuống dưới khắc phục được tình trạng lác đứng và song thị.
- Liệt dây thần kinh số 4 một bên: Liệt dây thần kinh số 4 một bên gây lác lên trên, độ lác tăng khi mắt liệt liếc vào, độ lác giảm khi đầu nghiêng về phía bị liệt. Do đó,nếu mắt phải bị liệt dây thần kinh số 4 thì sẽ bị lác lên trên và độ lác tăng dần khi liếc mắt nhìn sang trái hoặc đầu nghiêng sang phải và ngược lại. Liệt dây thần kinh số 4 cũng gây lác xoáy ra ngoài với độ lệch khoảng 10 độ. Mắt bị liệt có động tác xoay quanh trục thị giác ra ngoài. Trong một số ít trường hợp soi đáy mắt thấy có hiện tượng toàn bộ đáy mắt bị xoắn.
Vì người bị liệt dây thần kinh 4 thường nghiêng đầu để nhìn dẽ hơn, thói quen này lâu ngay sẽ gây ra tật lệch vẹo cổ, cột sống. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân bị liệt dây thần kinh số 4 nào cũng bị tật này.
- Liệt dây thần kinh số 4 hai bên: Liệt dây thần kinh số 4 hai bên khó xác định hơn. Nhận biết bằng cách quan sát mắt trái lác lên khi nhìn sang phải, còn mắt phải lác lên khi nhìn sang trái. Hoặc cả hai bên bị lác vào trong và độ lác tăng khi nhìn xuống. Liệt dây thàn kinh số 4 hai bên có thể gây lác xoáy ngoài đến 25 độ.
Triệu chứng liệt dây thần kinh số 4:
- Song thị đứng (nhìn một thành hai, môt hình trên một hình dưới)
- Mắt lác đứng trên: Do liệt cơ chéo lớn
Lác đứng trên tăng lên khi nghiêng về bên liệt, tổn thương và giảm đi khi nghiêng về bên đối diện (không bị liệt, tổn thương)
Nguyên nhân
- Bẩm sinh và có yếu tố di truyền.
- Chấn thương va đập vùng đầu, mặt.
- Biến chứng bệnh tiểu đường.
- Phẫu thuật hỏng
- U não, xuất huyết thân não, phình mạch não, tai biến mạch máu não...
Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác gây liệt dây thần kinh số 4, liệt dây thần kinh số 4 vô căn.
Phương pháp chữa trị.
Điều trị theo tây y: Phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng là làm yếu cơ chéo dưới hoặc gấp gân cơ chéo trên để tăng cường ở mắt bị liệt. Tuy nhiên, hiệu quả không cao và có thể gây một biến chứng sau phẫu thuật.
Điều trị theo đông y: Là phương pháp dùng thuốc đông y kết hợp châm cứu để để phục hồi dây thần kinh bị liệt. Đây là phương pháp được đánh giá về tính hiệu quả cao và an toàn cho người bệnh.
Bản chất cơ vận nhãn cũng như những nhóm cơ khác trong cơ thể con người, khi dây thần kinh điều khiển nhóm cơ đó bị liệt thì cơ không còn đặc tính co nên sẽ bị giãn và yếu đi. Khi dây thần kinh số 4 bị liệt, cơ chéo lớn không thể điều khiển để đưa nhãn cầu xuống dưới được nên gây chứng lác đứng, nhãn cầu lệch lên trên hoặc lác xoáy ngoài.
Phục hồi cơ chéo lớn bằng thuốc đông y từ bên trong là điều trị gốc bệnh nên hiệu quả lâu bền, không bị tái phát. Khi dây thần số 4 được phục hồi thì sẽ điều khiển được nhãn cầu xuống dưới khắc phục được tình trạng lác đứng và song thị.