Hồi ôn thi lại đại học, tôi hay bật tiếng phim để vừa làm bài vừa lâu lâu liếc màn hình một cái gọi là cho đỡ cô đơn. Lúc đó VTV đang lên với nhiều phim hay, chọn đi chọn lại tôi quyết định trao kì vọng cho Thương Nhớ Ở Ai - phim truyền hình dài tập chuyển thể từ tiểu thuyết Bến Không Chồng của nhà văn Dương Hướng. Tôi chưa từng đọc Bến Không Chồng, cũng không có ý định đọc, nên tâm thế của tôi đối với Thương Nhớ Ở Ai hoàn toàn toàn về mặt phim ảnh, tuyệt đối không so sánh với Bến Không Chồng.
Thương Nhớ Ở Ai kể về Vạn - một người đàn ông nhập ngũ tham gia kháng chiến chống Pháp vừa trở về làng. Dân làng tưởng Vạn đã chết vì nhảy sông từ 10 năm trước, ai ngờ anh lại trở về trong sự ngưỡng mộ và kính nể của mọi người. Vạn được tin tưởng giao nhiệm vụ bắn chết địa chủ tư bản - bạn cũ của Vạn bị vu oan giá họa do sai lầm cải cách ruộng đất. Biết bạn cũ bị oan nhưng không giúp được, anh vô cùng đau khổ và áy náy với vợ bạn là cô Hơn (người phụ nữ đẹp nhất làng). Không những thế, Vạn còn phải giấu diếm tình cảm giữa mình và Nhân - người con gái năm xưa khiến anh nhảy sông tự vẫn nay đã thành vợ liệt sĩ. Vạn mơ hồ, đau khổ, trốn tránh trước những hủ tục, tình tay ba và lời ra tiếng vào của bà con lối xóm, sau hơn 10 năm ra đi rồi trở về, anh vẫn chưa bao giờ tìm được hạnh phúc đúng đắn.
Thương Nhớ Ở Ai mang bối cảnh làng quê cũ và trải dài qua lời kể đượm buồn của Hạnh - con gái cô Nhân. Xuyên suốt bộ phim, người lớn thì dằn vặt đau khổ, trẻ em thì lớn lên trưởng thành, người làng bỏ làng mà đi, người tha phương lại về làng mà sống. Làng không nhiều người, bước ra đường dễ gặp người thương cũng không tránh khỏi kẻ ghét, thế nên Thương Nhớ Ở Ai có nhiều cảnh tập thể và hay lặp đi lặp lại những khung cảnh từ bến sông, cánh đồng đến mái đình, cậy đa. Làng nhỏ và đượm buồn, không gian yên tĩnh đến nỗi âm thanh khẽ thôi cũng đủ khiếc các bà các mẹ khua chiêng gõ trống tố giác. Bấy nhiêu hợp cùng trang phục, lời ăn tiếng nói hàng ngày đủ để tạo nên Làng Đông đầy sóng gió, tủi nhục và nước mắt.
Bến Không Chồng không phải của người không chồng, chỉ những người phụ nữ chồng chết hoặc biệt tăm không về mới được ra đây ngồi. Cá nhân tôi thấy Bến Không Chồng của Thương Nhớ Ở Ai vẫn chưa đủ đặc sắc, tuy rằng thiết kế đẹp và cổ xưa nhưng cách người làng nói về nó lại mang cảm giác khá cường điệu, tôi chưa thấy được đằng sau cái tên gọi đấy là nỗi niềm đau đớn, tủi nhục của người phụ nữ mất chồng.
Cách xây dựng nhân vật của Thương Nhớ Ở Ai không đồng nhất và không đồng đều. Ngoài Hạnh (con gái cô Nhân) thì dàn nhân vật nữ được vẽ lên vô cùng xuất sắc, hoàn cảnh mỗi người khác nhau nhưng tựu về chung, họ luôn khát khao hạnh phúc dù bị vùi dập, coi thường. Ngược lại, dàn diễn viên nam một là nát toàn tập, hai là nát đầu phim lành cuối phim, ba là lành đầu phim nát cuồi phim. Làm phụ nữ đã khổ, vớ phải lũ đàn ông hèn nhát, yếu đuối này càng khổ hơn.
Diễn xuất là khía cạnh mà Thương Nhớ Ở Ai làm tốt nhất, hầu hết dàn diễn viên đều hoàn thành trọn vẹn vai trò của mình, thậm chí tôi còn nghe họ đánh nhau sấp mặt vì diễn quá nhập tâm. Đau khổ, dằn vặt, hối hận là cảm xúc chủ đạo của phim, tôi thấy hầu hết dàn diễn viên đều trải qua các khung bậc trên và khiến người xem khi thì ghét bỏ, lúc lại cảm thông cho họ. Đặc biệt dàn nữ nhi anh hùng của phim rất chịu chơi, họ chấp nhận cởi vì cảnh nóng và chỉ mặc áo yếm theo đúng tinh thần người xưa mặc gì mình mặc nấy của đạo diễn. Cá nhân tôi đánh giá cao sự hy sinh này, tôi không thấy chút phản cảm nào cả, tôi thật sự khâm phục họ.
Sau đây là phần Spoil phim đầy bức xúc. Tôi có thể nhắm mắt bỏ qua sự khốn nạn của đàn ông làng Đông, sự hèn nhát của Vạn - chàng trai vàng trong làng đổ đốn, nhưng không bao giờ chấp nhận chuyện Vạn ngủ với Hạnh đến sập gi.ường rồi có con với nhau. Thứ nhất, trước kia Vạn từng vướng vào tình tay ba với Hơn và Nhân, dù hai người đàn bà liên tiếp bộc lộ h.am m.uốn nhưng Vạn vẫn tâm bất biến giữa dòng đời vạn thính, người làng còn đồn Vạn yếu sinh lí, tôi thì nghĩ Vạn Gay mà giấu. Thế nhưng mười mấy năm sau, con gái Nhân là Hạnh lớn lên, có chồng rồi chồng bỏ, Vạn lại ngủ với con bé đến có bầu trong khi trước giờ Vạn vẫn dây dưa chưa rõ ràng với Nhân. Hạnh vốn là tiếng nói dẫn truyện của phim, cô ủng hộ chuyện tình cảm của mẹ và bố nuôi Vạn, thế mà đến khi Vạn uống say rồi giở trò Hạnh cũng không phản đối. Tôi thật sự cảm thấy rất tệ khi xem tập phim đó, sau đó tôi đã lướt sớm đến cái kết và chỉ giữ lại sự yêu quý cho Hơn và Nhân.
Tôi đã khóc vì Hơn và Nhân. Khi nhìn họ chờ đợi Vạn trong nỗi niềm cô đơn và sự phai tàn của tuổi trẻ, tôi chỉ ước nhảy vào phim bắt Vạn sang ở với Nhân, còn tôi sẽ chăm lo cho Hơn. Nhưng tưởng tượng vốn chỉ mơ hồ, bởi họ vẫn hát mãi Bèo Dại Mây Trôi và không ngừng Anh Ơi, Em Vẫn Đợi Mỏi Mòn.
Thương Nhớ Ở Ai sẽ là một bộ phim tốt nếu nó có thể dừng lại đúng lúc, ở thời điểm mọi thứ sẽ giải quyết theo hướng dễ dàng hơn là để sai lầm đi quá xa không cách nào cứu vãn nỗi. Đương nhiên đó chỉ là suy nghĩ cá nhân của tôi, cơ bản Thương Nhớ Ở Ai phải tôn trọng nguyên tác chứ không thể cải biên quá đà. May tôi đã qua thời khen bất chấp các tác phẩm văn học xưa để tỏ ra uyên thâm, tôi rất thích Thương Nhớ Ở Ai, và chỉ thích duy nhất phần đầu, phần giữa phim.
Hãy thử ghé qua blog của Mihan Santos.
Liên hệ với mình qua email : [url=mailto:nguyenhuongzzgacon@gmail.com]nguyenhuongzzgacon@gmail.com[/url]