Hướng dẫn các bạn soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận trong chương trình sách giáo khoa Văn lớp 11 ngắn gọn đơn giản
Để hiểu được khái niệm ngôn ngữ chính luận, các loại văn bản chính luận và đặc điểm của phong cách ngôn ngữ chính luận chúng ta cùng đi tìm hiểu bài học phong cách ngôn ngữ chính luận. Trong bài này vforum sẽ hướng dẫn bạn soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận một cách ngắn gọn nhất.
I. Văn bản chính luận và ngôn ngữ chính luận
1. Tìm hiểu văn bản chính luận
Văn bản chính luận thời xưa viết theo các thể hịch, cáo, thư, sách, chiếu, biểu,... chủ yếu bằng chữ Hán. Sách giáo khoa Ngữ văn 11 chỉ xem xét văn bản chính luận hiện đại.
Văn bản chính luận hiện đại bao gồm: các cương lĩnh; tuyên bố; tuyên ngôn, lời kêu gọi, hiệu triệu; các bài chính luận, xã luận; các báo cáo, tham luận, phát biểu trong các hội thảo, hội nghị chính trị,...
Đọc các đoạn trích trong các văn bản chính luận sau và tìm hiểu về:
- Thể loại của văn bản
- Mục đích viết văn bản
- Thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến.
a) Tuyên ngôn
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hành phúc.”
Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi.”
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
[...]
(Hồ Chí Minh)
b) Bình luận thời sự
CAO TRÀO CHỐNG NHẬT, CỨU NƯỚC
Ngày 9 – 3 – 1945, ở Đông Dương, phát xít Nhật quật thực dân Pháp xuống chân đài chính trị. Không đầy hai mươi bốn tiếng đồng hồ, trong các thành phố lớn, thực dân Pháp đều hạ súng xin hàng. Nhiều đội quân của Pháp nhằm biên giới cắm đầu chạy. Riêng ở Cao Bằng và Bắc Cạn, một vài đội quân của Pháp định thống nhất hành động với Quân Giải Phóng Việt Nam chống Nhật. Ở Bắc Can, họ đã cùng ta tổ chức “Uỷ ban Pháp – Việt chống Nhật”. Nhưng không bao lâu họ cũng bỏ ta chạy sang Trung Quốc. Có thể nói là quân Pháp ở Đông Dương đã không kháng chiến và công cuộc kháng chiến ở Đông Dương là công cuộc duy nhẩt của nhân dân ta. [...]
c) Xã luận
VIỆT NAM ĐI TỚI
Khắp non sông Việt Nam đang bừng dậy một sinh khí mới. Sinh khí ây đang biểu hiện trên khuôn mặt từng người dân, trong từng thôn bản, ngõ phố, trên những cánh đồng, công trường, trong từng viện nghiên cứu, trên các chốt tiền tiêu đầu sóng ngọn gió,...
Rạo rực đất trời, rạo rực lòng người! [...]
Đất nước đang căng tràn sức xuân trong ý chí và khát vọng vươn tới của 80 triệu người con đất Việt. Nguồn sinh lực được kết tụ và nhân lên trong xuân Giáp Thân đang hứa hẹn tạo ra một sức băng lướt mới trên con đường dài xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Xuân mới, thế và lực mới, chúng ta tự tin đi tới!
Trả lời:
a)
- thể loại của văn bản là tuyên ngôn
- mục đích viết văn bản là nhằm trình bày quan điểm chính trị của mình về một thời điểm quan trọng
- thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến: sử dụng những từ ngữ mạnh mẽ, dứt khoát và thể hiện ý chí kiên cường,quyết thắng của tác giả.
b)
- thể loại của văn bản là bình luận thời sự
- mục đích viết văn bản là nêu lên tình hình quân sự của nước ta lúc bấy giờ
- thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến là hung hồn, sắp xếp chặt chẽ, logic
c)
- thể loại của văn bản là xã luận
- mục đích viết văn bản là phân tích những thành tựu đạt được của nước ta
- thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến là giọng văn hung hồn thể hiện nên niềm tự hào của tác giả.
Xem thêm: Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ lớp 11 ngắn gọn
Để hiểu được khái niệm ngôn ngữ chính luận, các loại văn bản chính luận và đặc điểm của phong cách ngôn ngữ chính luận chúng ta cùng đi tìm hiểu bài học phong cách ngôn ngữ chính luận. Trong bài này vforum sẽ hướng dẫn bạn soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận một cách ngắn gọn nhất.
I. Văn bản chính luận và ngôn ngữ chính luận
1. Tìm hiểu văn bản chính luận
Văn bản chính luận thời xưa viết theo các thể hịch, cáo, thư, sách, chiếu, biểu,... chủ yếu bằng chữ Hán. Sách giáo khoa Ngữ văn 11 chỉ xem xét văn bản chính luận hiện đại.
Văn bản chính luận hiện đại bao gồm: các cương lĩnh; tuyên bố; tuyên ngôn, lời kêu gọi, hiệu triệu; các bài chính luận, xã luận; các báo cáo, tham luận, phát biểu trong các hội thảo, hội nghị chính trị,...
Đọc các đoạn trích trong các văn bản chính luận sau và tìm hiểu về:
- Thể loại của văn bản
- Mục đích viết văn bản
- Thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến.
a) Tuyên ngôn
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
“Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hành phúc.”
Lời bất hủ ấy ở trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mĩ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi.”
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
[...]
(Hồ Chí Minh)
b) Bình luận thời sự
CAO TRÀO CHỐNG NHẬT, CỨU NƯỚC
Ngày 9 – 3 – 1945, ở Đông Dương, phát xít Nhật quật thực dân Pháp xuống chân đài chính trị. Không đầy hai mươi bốn tiếng đồng hồ, trong các thành phố lớn, thực dân Pháp đều hạ súng xin hàng. Nhiều đội quân của Pháp nhằm biên giới cắm đầu chạy. Riêng ở Cao Bằng và Bắc Cạn, một vài đội quân của Pháp định thống nhất hành động với Quân Giải Phóng Việt Nam chống Nhật. Ở Bắc Can, họ đã cùng ta tổ chức “Uỷ ban Pháp – Việt chống Nhật”. Nhưng không bao lâu họ cũng bỏ ta chạy sang Trung Quốc. Có thể nói là quân Pháp ở Đông Dương đã không kháng chiến và công cuộc kháng chiến ở Đông Dương là công cuộc duy nhẩt của nhân dân ta. [...]
c) Xã luận
VIỆT NAM ĐI TỚI
Khắp non sông Việt Nam đang bừng dậy một sinh khí mới. Sinh khí ây đang biểu hiện trên khuôn mặt từng người dân, trong từng thôn bản, ngõ phố, trên những cánh đồng, công trường, trong từng viện nghiên cứu, trên các chốt tiền tiêu đầu sóng ngọn gió,...
Rạo rực đất trời, rạo rực lòng người! [...]
Đất nước đang căng tràn sức xuân trong ý chí và khát vọng vươn tới của 80 triệu người con đất Việt. Nguồn sinh lực được kết tụ và nhân lên trong xuân Giáp Thân đang hứa hẹn tạo ra một sức băng lướt mới trên con đường dài xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Xuân mới, thế và lực mới, chúng ta tự tin đi tới!
Trả lời:
a)
- thể loại của văn bản là tuyên ngôn
- mục đích viết văn bản là nhằm trình bày quan điểm chính trị của mình về một thời điểm quan trọng
- thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến: sử dụng những từ ngữ mạnh mẽ, dứt khoát và thể hiện ý chí kiên cường,quyết thắng của tác giả.
b)
- thể loại của văn bản là bình luận thời sự
- mục đích viết văn bản là nêu lên tình hình quân sự của nước ta lúc bấy giờ
- thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến là hung hồn, sắp xếp chặt chẽ, logic
c)
- thể loại của văn bản là xã luận
- mục đích viết văn bản là phân tích những thành tựu đạt được của nước ta
- thái độ, quan điểm của người viết đối với những vấn đề được đề cập đến là giọng văn hung hồn thể hiện nên niềm tự hào của tác giả.
Xem thêm: Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ lớp 11 ngắn gọn