Câu hỏi :Trình bày đường lối kháng chiến chống Pháp? Ý nghĩa, nguyên nhân thắng lợi và bài học kinh nghiệm.
Hoàn cảnh lịch sử:
- 11/46 Pháp tấn công Hải Phòng, Lạng Sơn khiêu khích ta ở Hà Nội.
- 19/12/46 thường vụ trung ương đảng hợp hội nghị mở rộng tại làng vạn phúc- hà đông (hà nội) dưới sự chủ trì Hồ Chí Minh
- Hội nghị đã hạ quyết tâm phát động toàn quốc kháng chiến
- 19/12/46 mệnh lệnh kháng chiến được phát ra và cả nước đã đồng loạt nổ sung từ miền xuôi đến miền ngược.
- Sáng 20/12/46 lời kiêu gọi toàn quốc kháng chiến của Bác trên đài phát thanh.
Những thuận lợi và khó khăn:
+ Thuận lợi: cuộc kháng chiến của ta là 9 nghĩa để bảo vệ độc lâp dân tộc, chúng ta có thiên thời địa lợi và ta có sự chuẩn bị từ trước.
+ Khó khăn: so với lực lượng ta còn yếu hơn địch, ta bị bao vây ko được hỗ trợ bên ngoài.
Quá trình và nội dung đường lối kháng chiến chống pháp.
- Đường lối kháng chiến của đảng được hình thành, bổ sung, hoàn thiện qua thực tiễn được áp dụng trong kháng chiến.
- Sau ngày cách mạng thắng lợi trong chỉ thị về kháng chiến kiến quốc, đảng đã nhận định kẻ thù 9, nguy hiểm nhất là thực dân pháp, ta phải tập trung mũi nhọn đánh vào chúng.
Đường lối kháng chiến của đảng được thể hiện trong văn kiện sau đây:
+ Tòan quốc kháng chiến của Trung ương
+ Tác phẩm nhất định thắng lợi của trường chinh.
Nội dung đường lối:
+ Mục đích kháng chiến: kế tục và phat triển sự nghiệp CMT8, “đánh phản động thực dân pháp xâm lược, giành 9 quyền và độc lập”.
+ Tính chất kháng chiến: cuộc kháng chiến của dân tộc ta là kháng chiến Cách Mạng của dân, chiến tranh chính nghĩa, mang tính chất toàn dân, toàn diện và lâu dài. Là cuộc chiến tranh tiến bộ vì tự do, đôc lập, dân chủ hòa bình.
+ Chính sách kháng chiến: “ liên hiệp với dân tộc pháp chống lại pản động pháp. Đoàn kết với Miên, Lào và các lực lượng dân tộc yêu chuông hòa bình”.
+ Chương trình và nhiệm vụ kháng chiến: “ đoàn kết toàn dân,thực hiện quân, chính, dân nhất trí… động viên nhân lực, vật lực, tài lực, thực hiện toàn dân kháng chiến, trường kì kháng chiến…Giành chính quyền thống nhất đất nc, thực hiện kinh tế tự túc, tăng gia sản xuất”
+ Phương châm tiến hành kháng chiến: tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân, kháng chiến toàn dân,toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính.
• Kháng chiến toàn dân: “ Bất kỳ đàn ông, đàn bà ko phân biệt tôn giáo, đảng phái, dân tộc, bất kì người già người trẻ. Hễ ai là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân pháp, mọi người là chiến sỉ, mổi làng là pháo đài”.
• Kháng chiến toàn diện: Đánh địch ở mọi mặt: chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, ngoại giao.
+Về chính trị: Tăng cường đoàn kết toàn dân, xây dựng đảng, chính quyền các đoàn thể toàn dân, liên kết Miên, Lào, dân tộc yêu chuộng hòa bình
+Về quân sự: Thực hiện vũ trang toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang toàn dân, tiêu diệt địch giải phóng dân tộc và đất đai, thực hiện du kích chiến tiến lên vận động chiến, đánh chỉ qui là: “triệt để du kích, vận động chiến, vừa đánh vừa đào tạo cán bộ”.
+Về kinh tế: Tiêu thổ kháng chiến, xây dựng kinh tế tự cung tự cấp, nhanh chống đẩy mạnh pháp triển nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp và công nghiệp quốc phòng.
+Về văn hóa: Xóa bỏ văn hóa thực dân, phong kiến, xây dựng nền văn hóa dân chủ mới tiến bộ dựa 3 nguyên tắc: dân tộc, khoa học và đại chúng.
+Về ngoại giao: Thực hiện thêm bạn bớt thù, “liên kết dân tộc pháp, chống phản động pháp”,sẳn sang đàm phán với pháp công nhân Việt Nam độc lập.
• Kháng chiến lâu dài: Chống âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của pháp, để có thời cơ phát huy yếu tố “ thiên thời, địa lợi, nhân hòa”của ta, chuyển hóa từ yếu thành lực lượng ta mạng hơn địch.
• Dựa vào sức mình là chính: “Phải tự túc tự cấp mọi mặt”, vì ta bị bao vây mọi phía, chưa được sự giúp đỡ bên ngoài nên tự lực cánh sinh. Ta cũng tranh thủ nguồn lực bên ngoài.
+ Triển vọng kháng chiến: Măt dù lâu dài, gian khổ, khó khăn, song nhất định thắng lợi.
=> Tóm lại: Đường lối kháng chiến của đảng là đúng đắn và sáng tạo. đảng kết hợp Chủ Nghĩa Mác Lênin với thực tế đất nước.
- Đường lối được công bố sớm đã nhanh chống phát triển đúng hướng và từng bước thắng lợi.
- Thực hiện đường lối kháng chiến từ (1957 – 1950) chúng ta đã làm nên chiến thắng Viêt Bắc và tiếp đó là chiến thắng biên giới đã khai thông biên giới Việt- Trung và các nước Xã Hội Chủ Nghĩa (1950).
- Tiếp đó 2/ 1951 Đại Hội 2 của đảng được tổ chức tại xã Vinh Quang- Chiêm Hóa- Tuyên Quang.
- Đại Hội thông qua báo cáo chính trị do Hồ Chí Minh trình bày. Thông qua Nghị quyết chia tách Đảng Cộng Sản Đông Dương thành 3 Đảng, Đảng ta đổi tên thành Đảng Lao Động VN ra hoạt động và công khai.
- ĐẠI HỘI thông qua chính cương của Đảng Lao Động VN.
Nôi dung chính cương:
+ Tính chất Xã hội: Xã Hội Việt Nam hiện nay có 3 tính chất: Dân chủ nhân dân, một phần thuộc địa nửa phong kiến. Ba tính chất đó đang đấu tranh lẫn nhau, nhưng mâu thuẩn chủ yếu lúc này là giữa tính chất dân chủ nhân dân và tính chất thuộc địa. Mâu thuẫn đó đang đc giải quyết trong quá trình kháng chiến của dân tộc VN chống t/d Pháp và bọn can thiệp.
+ Đối tượng Cách Mạng: Cách Mạng Việt Nam có 2 đối tượng. Đối tượng chính hiện nay là Chủ Nghĩa Đế Quốc xâm lược, Đế Quốc Pháp và can thiệp Mỹ. Đối tượng phụ hiện nay là phong kiến, cụ thể là phong kiến phản động.
+ Nhiệm vụ Cách Mạng: Nhiệm vụ cơ bản hiện nay của Cách Mạng Việt Nam là đánh Đế Quốc giành chính quyền, xóa bỏ di tích phong kiến, làm cho người co ruộng cày, phát chế độ dân chủ nhân dân, song nhiệm vụ trước mắt là hoàn thành giải phóng dân tộc, cho nên lúc này phải tập trung lực lượng đánh bại quân xâm lược”.
+ Động lực Cách Mạng: “Công nhân, nông dân, tiểu tư sản trí thức và tư sản dân tộc. ngoài ra còn có những than sỉ yêu nước và tiến bộ.
+ Đặc điểm Cách Mạng: “ Giải quyết những nhiệm vụ cơ bản nói trên do nhân dân lao động làm động lực, công- nông và lao động trí thức làm nền tảng và g/c công nhân lãnh đạo. Cách Mạng Việt Nam hiện nay là cuộc Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
+ Triển vọng của Cách Mạng: “ Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Việt Nam nhất định sẽ đưa Việt Nam tới Chủ nghĩa xã hội.
+ Con đường đi lên Chủ Nghĩa Xã Hội: Đó là con đường đấu tranh lâu dài. Trãi qua 3 giai đoạn:
• Giai đoạn 1: Nhiệm vụ chủ yếu hoàn thành giải pháp dân tộc.
• Giai đoạn 2: xóa bỏ di tích phong kiến và nửa phong kiến, triêt để người có ruộng, phát triển kỉ nghệ, hoàn chỉnh chế độ dân chủ nhân dân.
• Giai đoạn 3: xây dựng cơ sở cho Chủ Nghĩa Xã Hội, tiến lên Chủ Nghĩa Xã Hội.
==>Ba giai đoạn mật thiết với nhau, xen kẽ lẫn nhau không tách rời nhau.
+Giai cấp lãnh đạo và mục tiêu của Đảng: “ Công nhân lãnh đạo Cách Mạng”. “ Đảng Lao Động Việt Nam là Đảng của g/c công nhân và nhân dân lao động. Mục tiêu của Đảng là phát triển chế độ Dân Chủ Nhân Dân tiến lên Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, thực hiện tự do, hạnh phúc cho tất cả con người.”
+ Chính sách của Đảng: Có 15 chính sách lớn nhằm phát triển chế độ dân chủ nhân dân, gây mầm móng cho Chủ Nghĩa Xã Hội và đẩy mạnh kháng chiến thắng lợi.
+ Quan hệ quốc tế: Việt Nam đứng phe hòa bình và dân chủ, tranh thủ sự giúp đỡ của các nước Xã Hội Chủ Nghĩa và nhân dân trên thế giới, của Trung Quốc, Liên Xô, liên kết Việt- Xô- Trung và Việt-Miên- Lào.
=>Sau đại hội có nghị quyết Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng cụ thể hóa nghị quyết của Đại hội trong từng thời kì Cách mạng.
Ý nghĩa:
- Việt Nam: Thực hiện thắng lợi đường lối kháng chiến buộc Pháp và Mỹ công nhận độc lâp chủ quyền giải phóng Miền Bắc
- Quốc Tế: Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới và mở đầu cho sự sụp đổ Chủ Nghĩa Thực Dân cũ trên thế giới, trươc tiên là hệ thống thuộc địa của thực dân Pháp.
Nguyên nhân thắng lợi:
+ Có sự lãnh đạo của Đảng với đường lối kháng chiến đúng đắn, đã phát huy sức mạng dân tộc.
+ Có lực lượng vũ trang 3 thứ quân được Đảng trực tiếp lãnh đạo và xây dựng
+ Có chính quyền của dân do dân vì dân.
+ Có sự liên minh đoàn kết giữa nhân dân ĐÔNG DƯƠNG
+ Có sự ủng hộ các nước trên thế giới.
Bài học kinh nghiệm:
- Đảng ta xây dựng đường lối kháng chiến đúng đắn quán triệt sâu sắc.
- Kết hợp đúng đắn nhiêm vụ chống đế quốc và phong kiến, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân để gây mầm móng cho Chủ Nghĩa Xã Hội.
- Thực hiện phương châm vừa kháng chiến vừa xây dựng chế độ mới, xây dựng hâu phương vững mạng.
- Quán triệt tư tưởng chiến lược kháng chiến gian khổ lâu dài nhất định thắng lợi.
Hoàn cảnh lịch sử:
- 11/46 Pháp tấn công Hải Phòng, Lạng Sơn khiêu khích ta ở Hà Nội.
- 19/12/46 thường vụ trung ương đảng hợp hội nghị mở rộng tại làng vạn phúc- hà đông (hà nội) dưới sự chủ trì Hồ Chí Minh
- Hội nghị đã hạ quyết tâm phát động toàn quốc kháng chiến
- 19/12/46 mệnh lệnh kháng chiến được phát ra và cả nước đã đồng loạt nổ sung từ miền xuôi đến miền ngược.
- Sáng 20/12/46 lời kiêu gọi toàn quốc kháng chiến của Bác trên đài phát thanh.
Những thuận lợi và khó khăn:
+ Thuận lợi: cuộc kháng chiến của ta là 9 nghĩa để bảo vệ độc lâp dân tộc, chúng ta có thiên thời địa lợi và ta có sự chuẩn bị từ trước.
+ Khó khăn: so với lực lượng ta còn yếu hơn địch, ta bị bao vây ko được hỗ trợ bên ngoài.
Quá trình và nội dung đường lối kháng chiến chống pháp.
- Đường lối kháng chiến của đảng được hình thành, bổ sung, hoàn thiện qua thực tiễn được áp dụng trong kháng chiến.
- Sau ngày cách mạng thắng lợi trong chỉ thị về kháng chiến kiến quốc, đảng đã nhận định kẻ thù 9, nguy hiểm nhất là thực dân pháp, ta phải tập trung mũi nhọn đánh vào chúng.
Đường lối kháng chiến của đảng được thể hiện trong văn kiện sau đây:
+ Tòan quốc kháng chiến của Trung ương
+ Tác phẩm nhất định thắng lợi của trường chinh.
Nội dung đường lối:
+ Mục đích kháng chiến: kế tục và phat triển sự nghiệp CMT8, “đánh phản động thực dân pháp xâm lược, giành 9 quyền và độc lập”.
+ Tính chất kháng chiến: cuộc kháng chiến của dân tộc ta là kháng chiến Cách Mạng của dân, chiến tranh chính nghĩa, mang tính chất toàn dân, toàn diện và lâu dài. Là cuộc chiến tranh tiến bộ vì tự do, đôc lập, dân chủ hòa bình.
+ Chính sách kháng chiến: “ liên hiệp với dân tộc pháp chống lại pản động pháp. Đoàn kết với Miên, Lào và các lực lượng dân tộc yêu chuông hòa bình”.
+ Chương trình và nhiệm vụ kháng chiến: “ đoàn kết toàn dân,thực hiện quân, chính, dân nhất trí… động viên nhân lực, vật lực, tài lực, thực hiện toàn dân kháng chiến, trường kì kháng chiến…Giành chính quyền thống nhất đất nc, thực hiện kinh tế tự túc, tăng gia sản xuất”
+ Phương châm tiến hành kháng chiến: tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân, kháng chiến toàn dân,toàn diện, lâu dài, dựa vào sức mình là chính.
• Kháng chiến toàn dân: “ Bất kỳ đàn ông, đàn bà ko phân biệt tôn giáo, đảng phái, dân tộc, bất kì người già người trẻ. Hễ ai là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân pháp, mọi người là chiến sỉ, mổi làng là pháo đài”.
• Kháng chiến toàn diện: Đánh địch ở mọi mặt: chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, ngoại giao.
+Về chính trị: Tăng cường đoàn kết toàn dân, xây dựng đảng, chính quyền các đoàn thể toàn dân, liên kết Miên, Lào, dân tộc yêu chuộng hòa bình
+Về quân sự: Thực hiện vũ trang toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang toàn dân, tiêu diệt địch giải phóng dân tộc và đất đai, thực hiện du kích chiến tiến lên vận động chiến, đánh chỉ qui là: “triệt để du kích, vận động chiến, vừa đánh vừa đào tạo cán bộ”.
+Về kinh tế: Tiêu thổ kháng chiến, xây dựng kinh tế tự cung tự cấp, nhanh chống đẩy mạnh pháp triển nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp và công nghiệp quốc phòng.
+Về văn hóa: Xóa bỏ văn hóa thực dân, phong kiến, xây dựng nền văn hóa dân chủ mới tiến bộ dựa 3 nguyên tắc: dân tộc, khoa học và đại chúng.
+Về ngoại giao: Thực hiện thêm bạn bớt thù, “liên kết dân tộc pháp, chống phản động pháp”,sẳn sang đàm phán với pháp công nhân Việt Nam độc lập.
• Kháng chiến lâu dài: Chống âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của pháp, để có thời cơ phát huy yếu tố “ thiên thời, địa lợi, nhân hòa”của ta, chuyển hóa từ yếu thành lực lượng ta mạng hơn địch.
• Dựa vào sức mình là chính: “Phải tự túc tự cấp mọi mặt”, vì ta bị bao vây mọi phía, chưa được sự giúp đỡ bên ngoài nên tự lực cánh sinh. Ta cũng tranh thủ nguồn lực bên ngoài.
+ Triển vọng kháng chiến: Măt dù lâu dài, gian khổ, khó khăn, song nhất định thắng lợi.
=> Tóm lại: Đường lối kháng chiến của đảng là đúng đắn và sáng tạo. đảng kết hợp Chủ Nghĩa Mác Lênin với thực tế đất nước.
- Đường lối được công bố sớm đã nhanh chống phát triển đúng hướng và từng bước thắng lợi.
- Thực hiện đường lối kháng chiến từ (1957 – 1950) chúng ta đã làm nên chiến thắng Viêt Bắc và tiếp đó là chiến thắng biên giới đã khai thông biên giới Việt- Trung và các nước Xã Hội Chủ Nghĩa (1950).
- Tiếp đó 2/ 1951 Đại Hội 2 của đảng được tổ chức tại xã Vinh Quang- Chiêm Hóa- Tuyên Quang.
- Đại Hội thông qua báo cáo chính trị do Hồ Chí Minh trình bày. Thông qua Nghị quyết chia tách Đảng Cộng Sản Đông Dương thành 3 Đảng, Đảng ta đổi tên thành Đảng Lao Động VN ra hoạt động và công khai.
- ĐẠI HỘI thông qua chính cương của Đảng Lao Động VN.
Nôi dung chính cương:
+ Tính chất Xã hội: Xã Hội Việt Nam hiện nay có 3 tính chất: Dân chủ nhân dân, một phần thuộc địa nửa phong kiến. Ba tính chất đó đang đấu tranh lẫn nhau, nhưng mâu thuẩn chủ yếu lúc này là giữa tính chất dân chủ nhân dân và tính chất thuộc địa. Mâu thuẫn đó đang đc giải quyết trong quá trình kháng chiến của dân tộc VN chống t/d Pháp và bọn can thiệp.
+ Đối tượng Cách Mạng: Cách Mạng Việt Nam có 2 đối tượng. Đối tượng chính hiện nay là Chủ Nghĩa Đế Quốc xâm lược, Đế Quốc Pháp và can thiệp Mỹ. Đối tượng phụ hiện nay là phong kiến, cụ thể là phong kiến phản động.
+ Nhiệm vụ Cách Mạng: Nhiệm vụ cơ bản hiện nay của Cách Mạng Việt Nam là đánh Đế Quốc giành chính quyền, xóa bỏ di tích phong kiến, làm cho người co ruộng cày, phát chế độ dân chủ nhân dân, song nhiệm vụ trước mắt là hoàn thành giải phóng dân tộc, cho nên lúc này phải tập trung lực lượng đánh bại quân xâm lược”.
+ Động lực Cách Mạng: “Công nhân, nông dân, tiểu tư sản trí thức và tư sản dân tộc. ngoài ra còn có những than sỉ yêu nước và tiến bộ.
+ Đặc điểm Cách Mạng: “ Giải quyết những nhiệm vụ cơ bản nói trên do nhân dân lao động làm động lực, công- nông và lao động trí thức làm nền tảng và g/c công nhân lãnh đạo. Cách Mạng Việt Nam hiện nay là cuộc Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
+ Triển vọng của Cách Mạng: “ Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân Việt Nam nhất định sẽ đưa Việt Nam tới Chủ nghĩa xã hội.
+ Con đường đi lên Chủ Nghĩa Xã Hội: Đó là con đường đấu tranh lâu dài. Trãi qua 3 giai đoạn:
• Giai đoạn 1: Nhiệm vụ chủ yếu hoàn thành giải pháp dân tộc.
• Giai đoạn 2: xóa bỏ di tích phong kiến và nửa phong kiến, triêt để người có ruộng, phát triển kỉ nghệ, hoàn chỉnh chế độ dân chủ nhân dân.
• Giai đoạn 3: xây dựng cơ sở cho Chủ Nghĩa Xã Hội, tiến lên Chủ Nghĩa Xã Hội.
==>Ba giai đoạn mật thiết với nhau, xen kẽ lẫn nhau không tách rời nhau.
+Giai cấp lãnh đạo và mục tiêu của Đảng: “ Công nhân lãnh đạo Cách Mạng”. “ Đảng Lao Động Việt Nam là Đảng của g/c công nhân và nhân dân lao động. Mục tiêu của Đảng là phát triển chế độ Dân Chủ Nhân Dân tiến lên Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam, thực hiện tự do, hạnh phúc cho tất cả con người.”
+ Chính sách của Đảng: Có 15 chính sách lớn nhằm phát triển chế độ dân chủ nhân dân, gây mầm móng cho Chủ Nghĩa Xã Hội và đẩy mạnh kháng chiến thắng lợi.
+ Quan hệ quốc tế: Việt Nam đứng phe hòa bình và dân chủ, tranh thủ sự giúp đỡ của các nước Xã Hội Chủ Nghĩa và nhân dân trên thế giới, của Trung Quốc, Liên Xô, liên kết Việt- Xô- Trung và Việt-Miên- Lào.
=>Sau đại hội có nghị quyết Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng cụ thể hóa nghị quyết của Đại hội trong từng thời kì Cách mạng.
Ý nghĩa:
- Việt Nam: Thực hiện thắng lợi đường lối kháng chiến buộc Pháp và Mỹ công nhận độc lâp chủ quyền giải phóng Miền Bắc
- Quốc Tế: Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới và mở đầu cho sự sụp đổ Chủ Nghĩa Thực Dân cũ trên thế giới, trươc tiên là hệ thống thuộc địa của thực dân Pháp.
Nguyên nhân thắng lợi:
+ Có sự lãnh đạo của Đảng với đường lối kháng chiến đúng đắn, đã phát huy sức mạng dân tộc.
+ Có lực lượng vũ trang 3 thứ quân được Đảng trực tiếp lãnh đạo và xây dựng
+ Có chính quyền của dân do dân vì dân.
+ Có sự liên minh đoàn kết giữa nhân dân ĐÔNG DƯƠNG
+ Có sự ủng hộ các nước trên thế giới.
Bài học kinh nghiệm:
- Đảng ta xây dựng đường lối kháng chiến đúng đắn quán triệt sâu sắc.
- Kết hợp đúng đắn nhiêm vụ chống đế quốc và phong kiến, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân để gây mầm móng cho Chủ Nghĩa Xã Hội.
- Thực hiện phương châm vừa kháng chiến vừa xây dựng chế độ mới, xây dựng hâu phương vững mạng.
- Quán triệt tư tưởng chiến lược kháng chiến gian khổ lâu dài nhất định thắng lợi.