Bo mạch chủ là bo mạch in chính và lớn nhất trong một máy PC. Đây là một bản mạch đóng vai trò trung gian giao tiếp giữa các thiết bị với nhau, cho phép tất cả các bộ phận khác của một máy tính kết hợp lại với nhau, tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh để hoạt động. Tất cả các mạch điện và các thành phần cơ bản cần thiết cho một máy PC hoặc là được chứa sẳn trong bo mạch chủ hoặc là được gắn với bo mạch chủ thông qua các kết nối cắm vào hay dây dẫn liên kết (khe cắm, đế cắm, đầu nối…).
Một bo mạch chủ hiện đại gồm có các thành phần cơ bản như sau: Khe cắm PCI Express, AGP, PCI (để cắm các card bổ sung như: Video, Audio, LAN, Tivi…). Pin nuôi CMOS và BIOS. Đế cắm CPU. Các đầu nối ATA, SATA, RAID (để gắn ổ đĩa cứng/CD/DVD), ổ đĩa mềm. Các cổng I/O (USB, LPT, COM, chuột, bàn phím). Các khe cắm bộ nhớ RAM. Chipset cầu bắc (Northbridge) và chipset cầu nam (Southbridge) (quyết định sự tương thích của bo mạch chủ đối với các CPU). Các đầu nối với bộ nguồn. Nếu bo mạch chủ tích hợp luôn card mạng, video và âm thanh thì sẽ có thêm các đầu nối LAN, monitor, loa, micro.
Do chứa nhiều linh kiện với các đường dẫn hoạt động ở nhiều tần số khác nhau nên bản mạch chủ phải được thiết kế từ 3 đến 5 lớp để các đường dẫn không gây nhiễu sang nhau. Ngoài hai lớp mặt trước và mặt sau thì ở giữa của bo mạch cũng có các lớp đường dẫn. Ngoài ra, do có nhiều linh kiện phát nhiệt gắn trên bo mạch chủ nên vấn đế tản nhiệt rất được coi trọng, cách tản nhiệt thông dụng là sử dụng các tấm, phiến tản nhiệt bằng nhôm hoặc đồng không có hoặc có kết hợp với quạt.
Vệ sinh bo mạch chủ
Khi vệ sinh bo mạch chủ cần tắt điện và tháo hẳn dây điện khỏi ổ cắm. Không nên dùng khăn hay bông gòn khô hay ướt lau trực tiếp trên bề mặt bo mạch, nên dùng thiết bị nén khí (bình xịt chạy pin hay đồ xịt bóp tay) để thổi bụi ở bên trong bay ra ngoài. Có thể dùng 1 cây cọ mềm, nhỏ để quét trong khi xịt. Chú ý làm sạch những thành phần giữ bụi là quạt, các tấm nhôm hay đồng giải nhiệt. Tìm những chổ bị ẩm hay bị thằn lằn, gián, côn trùng làm tổ để làm sạch vì nếu không phát hiện kịp thời mạch điện ở các điểm này sẽ bị hen rỉ và đứt.
Nếu có kinh nghiệm thì tháo hết các dây nối, card bổ sung, RAM, CPU ra làm vệ sinh cùng lúc với bo mạch chủ. Nếu không có kinh nghiệm thì để nguyên trạng thùng máy khi thổi bụi và phải tránh tối đa việc lay động mạnh các thiết bị cắm trên bo mạch chủ, đề phòng chúng lỏng chân cắm.
Một bo mạch chủ hiện đại gồm có các thành phần cơ bản như sau: Khe cắm PCI Express, AGP, PCI (để cắm các card bổ sung như: Video, Audio, LAN, Tivi…). Pin nuôi CMOS và BIOS. Đế cắm CPU. Các đầu nối ATA, SATA, RAID (để gắn ổ đĩa cứng/CD/DVD), ổ đĩa mềm. Các cổng I/O (USB, LPT, COM, chuột, bàn phím). Các khe cắm bộ nhớ RAM. Chipset cầu bắc (Northbridge) và chipset cầu nam (Southbridge) (quyết định sự tương thích của bo mạch chủ đối với các CPU). Các đầu nối với bộ nguồn. Nếu bo mạch chủ tích hợp luôn card mạng, video và âm thanh thì sẽ có thêm các đầu nối LAN, monitor, loa, micro.
Do chứa nhiều linh kiện với các đường dẫn hoạt động ở nhiều tần số khác nhau nên bản mạch chủ phải được thiết kế từ 3 đến 5 lớp để các đường dẫn không gây nhiễu sang nhau. Ngoài hai lớp mặt trước và mặt sau thì ở giữa của bo mạch cũng có các lớp đường dẫn. Ngoài ra, do có nhiều linh kiện phát nhiệt gắn trên bo mạch chủ nên vấn đế tản nhiệt rất được coi trọng, cách tản nhiệt thông dụng là sử dụng các tấm, phiến tản nhiệt bằng nhôm hoặc đồng không có hoặc có kết hợp với quạt.
Vệ sinh bo mạch chủ
Khi vệ sinh bo mạch chủ cần tắt điện và tháo hẳn dây điện khỏi ổ cắm. Không nên dùng khăn hay bông gòn khô hay ướt lau trực tiếp trên bề mặt bo mạch, nên dùng thiết bị nén khí (bình xịt chạy pin hay đồ xịt bóp tay) để thổi bụi ở bên trong bay ra ngoài. Có thể dùng 1 cây cọ mềm, nhỏ để quét trong khi xịt. Chú ý làm sạch những thành phần giữ bụi là quạt, các tấm nhôm hay đồng giải nhiệt. Tìm những chổ bị ẩm hay bị thằn lằn, gián, côn trùng làm tổ để làm sạch vì nếu không phát hiện kịp thời mạch điện ở các điểm này sẽ bị hen rỉ và đứt.
Nếu có kinh nghiệm thì tháo hết các dây nối, card bổ sung, RAM, CPU ra làm vệ sinh cùng lúc với bo mạch chủ. Nếu không có kinh nghiệm thì để nguyên trạng thùng máy khi thổi bụi và phải tránh tối đa việc lay động mạnh các thiết bị cắm trên bo mạch chủ, đề phòng chúng lỏng chân cắm.